Als een asielzoeker in Nederland asiel aanvraagt was de insteek dat binnen 6 maanden na datum aanvraag er een besluit lag op die aanvraag. Helaas lukte dat vaak niet vanwege de enorme achterstanden bij de IND. Asieladvocaten konden de IND na het verstrijken van de 6 maanden termijn een ingebrekestelling sturen. Vanaf dat moment had de IND nog twee weken de tijd om alsnog te beslissen. Gebeurde dat niet dan ging er een bestuursrechtelijke dwangsom lopen tot een maximum van € 1442,-. Bleef een besluit alsnog uit dan werd er een beroep tegen het niet tijdig beslissen ingesteld. In de uitspraak van de rechtbank werd de IND dan wederom een termijn gegeven om alsnog te beslissen en als die termijn niet werd gehaald werd en dwangsom vastgesteld van in het algemeen €100,- per dag tot een maximum van €15.000,-.
Bij ons op kantoor zijn er meerdere zaken waar ook die €15.000,- is volgelopen maar een besluit ligt er nog niet. Er zitten zaken tussen waarin al meer dan 2 jaar geleden asiel is aangevraagd. De IND geeft aan dat er sprake is van overmacht, er was al een achterstand en daar kwam nu ook nog de corona bij, waardoor het proces enige tijd heeft stilgelegen. De dwangsommen waren hun een doorn in het oog. Uit een advies van de Raad van State dat eind mei 2020 is gepubliceerd blijkt dat de dwangsommen op dat moment met ongeveer 1 miljoen per dag opliepen.
Het advies ging over de Tijdelijke wet opschorten dwangsommen die op 28 mei bij de tweede kamer is ingediend. De Eerste Kamer heeft nu ingestemd met het wetsvoorstel ‘Tijdelijke wet dwangsommen’. Daarmee wordt de ‘Wet dwangsom en beroep bij niet tijdig beslissen’ voor asielzaken buiten werking gesteld. De wet treedt in werking de dag na plaatsing in het Staatsblad. De tijdelijke wet geldt totdat er een nieuwe wet is die dit structureel regelt en is van toepassing op alle asielzaken waarvoor nog geen ingebrekestelling is ingediend.
Hierdoor is het voor de advocatuur nu helaas niet meer mogelijk om via deze weg de IND te dwingen tot besluitvorming.
